Behçet sendromu olarak da bilinen Behçet hastalığı, vücuttaki tüm kan damarlarının iltihaplanmasına neden olan nadir bir hastalıktır. İlk başta alakasız görünebilecek çok sayıda belirti ve semptoma yol açabilir. Bunlara ağız yaraları, göz iltihabı, cilt döküntüleri ve lezyonları ve genital yaralar dahildir. Tedavide Behçet hastalığının belirti ve semptomlarını azaltmaya ve görme problemleri gibi ciddi komplikasyonları önlemeye yönelik prosedür uygulanır.
İçindekiler
Behçet Hastalığı Nedir? Behçet Hastalığı Belirtileri Nelerdir? Behçet Hastalığı Nedir? Behçet Hastalığı Belirtileri Nelerdir? Behçet Hastalığı Neden Olur? Behçet Hastalığı Kimlerde Görülür? Behçet Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir? Behçet Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir? Behçet Hastalığı Bulaşıcı Mıdır?
Behçet Hastalığı Nedir?
Behçet hastalığı, ipek yolu hastalığı olarak da bilinir, vaskülit (kan damarı iltihabı) nedeniyle oluşan, hem atardamarları hem de toplardamarları etkileyen ve hasara uğratan kronik (uzun süreli) bir iltihaplı rahatsızlıktır. Behçet hastalığı, ağzınızda ve genital bölgenizde tekrarlayan yaralar şeklinde sorunlar yaratabilir. Bu durum çoğunlukla hem kan damarlarının hem de gözlerin iltihaplanmasıyla ilişkilidir, ancak genellikle vücutta birçok farklı soruna neden olur.
Behçet Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Behçet hastalığı belirtileri kişiden kişiye değişir, gelip gidebilir veya zamanla şiddeti azalabilir. Belirti ve semptomlar vücudunuzun hangi kısımlarının etkilendiğine bağlıdır.
Behçet hastalığının belirtileri etkilenen bölgelere göre şu şekildedir;
- Ağız:Aftyaralarına benzeyen ağrılı ağız yaraları behçet hastalığının en yaygın belirtisidir. Ağızda kabarık, yuvarlak lezyonlar olarak başlar ve hızla ağrılı ülserlere dönüşür. Yaralar genellikle bir ila üç hafta içinde iyileşir, ancak tekrarlar.
- Cilt: Bazı kişilerin vücutlarında akne benzeri yaralar gelişir. Bazı kişilerin ciltlerinde, özellikle alt bacaklarda, kırmızı, kabarık ve hassas nodüller gelişir.
- Genitaller: Skrotumda veya vulvada kırmızı, açık yaralar oluşabilir. Yaralar genellikle ağrılıdır ve yara izi bırakabilir.
- Gözler: Gözdeki iltihaplanma (üveit) genellikle her iki gözde kızarıklık, ağrı ve bulanık görmeye neden olur. Behçet hastalığı olan kişilerde bu durum gelip gidebilir.
- Eklem: Behçet hastalığı olan kişilerde eklem şişmesi ve ağrısı sıklıkla dizleri etkiler. Ayak bilekleri, dirsekler veya bilekler de etkilenebilir. Belirti ve semptomlar bir ila üç hafta sürebilir ve kendiliğinden geçebilir.
- Kan damarları: Damarlarda ve atardamarlarda iltihaplanma, kan pıhtısı oluştuğunda kollarda veya bacaklarda kızarıklık, ağrı ve şişmeye neden olabilir. Büyük atardamarlardaki iltihaplanma, anevrizmalar ve damarın daralması veya tıkanması gibi komplikasyonlara yol açabilir.
- Sindirim sistemi:Karın ağrısı, ishal ve kanama gibi çeşitli belirti ve semptomlar sindirim sistemini etkileyebilir.
- Beyin: Beyin ve sinir sistemindeki iltihaplanma baş ağrısına, ateşe, yönelim bozukluğuna, denge bozukluğuna veya felce neden olabilir.
Behçet Hastalığı Neden Olur?
Behçet hastalığı nedenlerikesin olarak bilinmez. Ancak bir otoimmün bozukluk olabilir, yani vücudun bağışıklık sistemi yanlışlıkla kendi sağlıklı hücrelerinden bazılarını saldırır. Genetik ve çevresel faktörlerin rol oynaması muhtemeldir.
Behçet hastalığının belirti ve semptomlarının kan damarlarının iltihaplanmasından (vaskülit) kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu durum her boyuttaki atardamar ve toplardamarları etkileyebilir ve vücutta hasara yol açabilir.
Birkaç genin hastalıkla ilişkili olduğu bulunmuştur. Bazı araştırmacılar, Behçet'e yatkın bazı genlere sahip kişilerde bir virüs veya bakterinin Behçet hastalığını tetikleyebileceğine inanmaktadır. Tekrarlayan streptokok enfeksiyonlarından muzdarip olan kişilerin Behçet hastalığına yakalanma olasılığının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Bazı araştırmacılar, bazı kişilerin bağışıklık sistemlerinde anormallikler olduğunu ve bu nedenle hastalığa karşı duyarlı olduklarını bulmuşlardır.
Behçet Hastalığı Kimlerde Görülür?
Behçet hastalığı tüm dünyada görülür. Ancak en yaygın olarak Türkiye’nin kuzeyinde (100.000 kişide 420 vakaya kadar), Akdeniz havzasında ve Orta Doğu'da, (100.000 kişide 300 vakaya kadar) Uzak Doğu'da (100.000 kişide yaklaşık 15 vaka) görülür. Amerika Birleşik Devletleri'nde ise o kadar yaygın değildir (100.000 kişide yaklaşık 7 vaka). Bu hastalık herkeste her yaşta görülebilir, ancak semptomlar genellikle 20 ila 30 yaşları arasında ortaya çıkmaya başlar. Erkekler ve kadınlar eşit derecede etkilenir.
Behçet Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Behçet hastalığı teşhisiiçin hiçbir test yoktur. Bu nedenle doktor öncelikle belirtilere ve semptomlara göre hareket eder. Bu rahatsızlığa sahip hemen hemen herkeste ağız yaraları oluştuğu için, 12 ayda en az üç kez tekrarlayan ağız yaraları genellikle Behçet hastalığı tanısı için gereklidir. Ayrıca Behçet hastalığı tanısı için en az iki ek belirtiye daha ihtiyaç vardır:
- Tekrarlayan genital yaralar
- Göz iltihabı
- Cilt yaraları
İhtiyaç duyulabilen testler şunlardır:
- Kan testleri veya diğer laboratuvar testleri diğer rahatsızlıkları eleyebilir.
- Paterji testi, doktorun cildinize steril bir iğne batırdığı ve bir ila iki gün sonra bölgeyi incelediği testtir. Test pozitif çıkarsa, iğnenin batırıldığı yerde cildinizin altında küçük
- İdrar testleri
- X ışınları, BT taraması veya MRI taraması gibi taramalar
Behçet Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?
Behçet hastalığı tanısı doğrulandıktan sonra genellikle bu rahatsızlığı tedavi etme konusunda deneyimli birkaç farklı uzmana yönlendirilirsiniz. Yönlendirilebileceğiniz aşağıdaki uzmanlar, size özel bir tedavi planı hazırlanmasına yardımcı olur:
- Dermatolog: Cilt rahatsızlıklarının tedavisinde uzmanlaşmış doktor
- Romatolog: Eklem rahatsızlıklarını ve tüm vücudu etkileyen rahatsızlıkları tedavi etmede uzmanlaşmış bir doktor
- Göz doktoru: Göz rahatsızlıklarının tedavisinde uzmanlaşmış doktor
- Nörolog: Sinir sistemini ve beyni etkileyen rahatsızlıkların tedavisinde uzmanlaşmış bir doktor
Multidisipliner bir yaklaşımla tanı ve tedavi oluşturulmasına yardımcı olmak için birden fazla uzman tedavinizi planlayabilir. Tedavi planınız genellikle farklı ilaçların bir kombinasyonunun kullanımını içerir. Semptomlarınızın türüne ve şiddetine bağlı olarak, yalnızca alevlenme yaşadığınızda ilaç almanız gerekebilir. Alternatif olarak, görme kaybı gibi ciddi komplikasyonların gelişmesini önlemek için uzun süreli ilaç kullanmanız gerekebilir.
Behçet hastalığı tedavisiyoktur. Hafif bir belirti varsa, doktor ağrı ve iltihabı kontrol altına almak için ilaçlar önerebilir. Daha şiddetli belirti ve semptomlar için doktor, bu ilaçlara ek olarak behçet hastalığını vücudunuz genelinde kontrol altına almaya yönelik ilaçlar reçete edebilir. Tedavinin temel amacı ağrı ve rahatsızlığı azaltmak ve ciddi komplikasyonların gelişmesini önlemektir.
Behçet Hastalığı Bulaşıcı Mıdır?
Bazı insanlar semptomların belirli bir lokalizasyonu (ağız ve genital ülserler gibi) nedeniyle hastalığın temas yoluyla bulaşabileceğini düşünürler. Ancak bu doğru değildir, behçet hastalığı bulaşıcılığı olmayan bir rahatsızlıktır.
Son güncellenme tarihi: 17 Temmuz 2024
Yayınlanma tarihi: 17 Temmuz 2024
